Er zijn twee type trauma’s. Een eenmalige ingrijpende gebeurtenis zoals bijvoorbeeld een aardbeving, een brand, een roofoverval of verkrachting. Dit wordt een type 1 trauma genoemd. Bij een type 2 trauma is er sprake van een chronische traumatische situatie zoals langdurig huiselijk geweld of seksueel misbruik.
Overlevingsmechanisme
Ieder mens beschikt over een overlevingsmechanisme – dit is een beschermingsmodus om de situatie te kunnen overleven. Het overkomt je en je kunt het niet bewust activeren of blokkeren. In je hersenen bevindt zich de amygdala (je emotiecentrum). Deze schat in hoe groot het gevaar is en of het veilig is of niet. Als het gevaar niet te groot is blijven de stressreacties binnen het zogenoemde ‘window of tolerance’, het kader waarbinnen wij stress kunnen verwerken.
Bij levensbedreigend gevaar vallen de stressreacties buiten het window of tolerance en gaat er als het ware een alarm af in je lichaam. In de hersenen treedt het ‘limbisch systeem’ in werking en alles wat nodig is wordt buiten onze wil en controle geregeld. Het limbisch systeem neemt automatisch de regie over en de cortex (het mensenbrein) wordt grotendeels uitgeschakeld. In de cortex bevindt zich ook het taalsysteem. Je ziet dan ook vaker dat mensen die zich onveilig voelen beginnen te stotteren of niet meer uit hun woorden kunnen komen.
Onze basisreactie om te overleven zijn in te delen in vechten, vluchten, volgen of bevriezen. Vechten en vluchten zijn vormen van een verhoogde alertheid. De eerste reactie is meestal om de aanval aan te gaan tegen de ander of om je zo snel mogelijk uit de voeten te maken. Schat je onbewust in dat je op deze manier geen kans van overleven maakt, dan stap je automatisch over op de strategie van volgen of bevriezen.
Bij een volg strategie doe je bijvoorbeeld precies wat de dader je vraagt om hem tevreden te stellen. Bij een bevries strategie sta je verstijft en kan er sprake zijn van dissociatie. Bij volledige dissociatie ontspan je mentaal aan het trauma door je voor te stellen ergens anders te zijn. Bij gedeeltelijke dissociatie is het alsof je op afstand staat en ernaar kijkt. De tijdens de gebeurtenis optredende emoties en lichamelijk sensaties worden gedissocieerd. De beelden en geluiden krijg je wel nog mee.
Stressreacties
Een traumatische ervaring kan leiden tot diverse stressreacties, zoals herbeleving, hyperalertheid of vermijding. Een ’trigger’ zoals beeld, geluid of een geur kan bij een slachtoffer een herbeleving van een traumatische ervaring teweeg brengen. Andere vormen van herbeleving zijn nachtmerries of veelvuldig over de ervaring praten. Dit helpt alleen als er ook iemand echt naar luistert en aandacht voor heeft. Gevoelens van schaamte, schuldgevoel en verdriet zijn ook vormen van herbeleving.
Een andere stressreactie die kan ontstaan is hyperalertheid. Je hele systeem is ingesteld op waakzaamheid en alertheid om niet nog een keer zoiets mee te maken. Je bent erg alert voor gevaar en je voelt je schrikachtig omdat je onbewust nog van alles verwacht. Een symptoom van hyperalertheid is je emotioneel voelen, of slecht kunnen inslapen- of doorslapen. Ook concentratieproblemen kunnen hier mee gepaard gaan.
Vermijding van de plaats of gebeurtenis en vermijding van gedachten of gesprekken over de gebeurtenis, gebeurt meestal onbewust en zorgt ervoor dat je ‘op adem kan komen’. Op deze manier bescherm je jezelf tegen te heftige emoties, zodat je ‘normaal’ kan blijven functioneren. Tenslotte kan het zijn dat je jezelf depressief voelt als gevolg van het trauma. Je toont dan minder belangstelling voor je hobby’s of andere bezigheden waar je normaal energie uithaalt.
Energetische blokkades
Een trauma heeft een enorme impact op de energie in je lichaam. In het algemeen kun je stellen dat je energie uit de lagere chakra’s getrokken wordt en zich verplaatst richting hogere chakra’s. Je lagere chakra’s raken daarmee uitgeput en je bovenste chakra’s worden overgestimuleerd. Ik behandel hieronder de 7 chakra’s in het licht van het ontstaan en verwerken van een trauma.
Eerste chakra
Je basischakra vormt het fundament van je bestaansrecht. Deze kan leeg getrokken zijn, waardoor je je onveilig voelt en minder vertrouwen in je omgeving hebt. Fysiek gezien kun je dit terugzien in je lichaam als je probeert jezelf klein te maken. Je voelt je onrustig en je hebt last van concentratieproblemen. Iemand met een verzwakt basischakra hecht geen waarde aan de alledaagse dingen en uiterlijke verzorging. Ook kun je een afkeer van je eigen lichaam ontwikkelt hebben, bijvoorbeeld na seksueel misbruik.
Tweede chakra
Het miltchakra vormt je gevoelswereld, je relatie met andere mensen. Na een traumatische ervaring kan het zijn dat je je emoties onderdrukt als vermijdingsstrategie. Hierdoor ontstaat een gevoel van leegte, eenzaamheid of het gevoel vast te zitten. Je voelt je eigen behoeftes niet meer, waardoor er sprake kan zijn van een soort berusting, apathie of pessimisme. Je gaat je terugtrekken en komt in een sociaal isolement terecht.
Derde chakra
Bij de zonnevlecht wordt energie in activiteit omgezet. Wanneer je onmacht ervaren hebt, slaat dit op je zonnevlecht. Een gebrek aan energie in de zonnevlecht zorgt ervoor dat je tot niks in staat bent. Je wilt een heleboel dingen doen, maar je krijgt niks gedaan. Je laat je manipuleren door andere en het kan zijn dat je last hebt van gevoelen van depressie of schuldgevoel. Als je jouw boosheid onderdrukt kan dit tot vetzucht of een stofwisselingsstoornis leiden.
Vierde chakra
Het hartchakra gaat over in evenwicht zijn, liefde en relaties. Evenwicht impliceert innerlijk evenwicht tussen verschillende aspecten van onszelf (lichaam en geest, mannelijk en vrouwelijk), als evenwicht tussen onszelf en de wereld om ons heen (werk en vrije tijd, geven en nemen). Na een traumatische gebeurtenis zie je vaker dat dit innerlijk evenwicht verstoort is. Je bent in je hart geraakt.
Vijfde chakra
Met het keelchakra gaan we de symbolische wereld van de geest binnen. Bij een gezond keelchakra bezitten we goede communicatieve vaardigheden. Je kan jezelf goed uitdrukken en je bent in staat om effectief naar iemand anders te luisteren. Bij een gezond keelchakra is je stem aangenaam om naar te luisteren. Na een trauma ben je vaak niet in staat om over je gevoelens te praten. Je keelchakra is dan uitgeput. Instinctief houd je bij gevaar je adem in en ben je zo stil mogelijk. Door het inhouden verstijft ook je stem. Je krijgt een zwak, afgeknepen of ritmisch grillige klank. Vaak kun je ook niet uit je woorden komen.
Zesde chakra
Het voorhoofdchakra gaat gepaard met zicht en inzicht. Na een trauma kan het zijn dat je de herinnering verdring of je daar van afsplitst. In geval van verdringing beperk je jouw waarnemingsvermogen en zet je als het ware oogkleppen op. Bij verdrongen emoties sluiten we ons voorhoofdchakra af. Het tegenovergestelde kan ook gebeuren. In dat geval zet je jouw voorhoofdchakra juist helemaal open. Je kan dan last krijgen van nachtmerries of complete wanen en hallucinaties ontwikkelen.
Zevende chakra
Het kruinchakra vormt je besturingssysteem. Het is je cognitieve structuur, je stelsel van overtuigingen, je begrip van de wereld en je vermogen om dingen in twijfel te trekken en zelfstandig te denken. Een traumatische ervaring gaat vaak gepaard met een overactief kruinchakra. Je sluit je af van je gevoel en schiet in je denken. Wat had ik beter kunnen doen? Je voelt je machteloos en eenzaam. Wanneer de organisatie van ons besturingssysteem instort, dan is er sprake van een psychose. Je wilt dan niet in het hier en nu zijn en treedt uit je lichaam.
De eerste stap naar herstel
De eerste stap naar herstel is je bewust worden dat de traumatische gebeurtenis voorbij is. Het is weer veilig en je lichaam mag terug in de ontspanning komen. Je kunt weer tot rust komen door bijvoorbeeld bewust op je adem te letten. Het tempo waarop je ademt te vertragen en je adem te laten zakken. Voor het herstel van een trauma is het belangrijk om goed te gronden. Je kunt dit doen door bijvoorbeeld te gaan wandelen in de natuur en door regelmatig te eten en te slapen.
Een andere manier om aan je trauma te werken is door er over te praten met mensen die echt naar je luisteren. Dit kunnen familieleden of vrienden zijn, maar soms is het fijner om met een professional te praten die iets verder van je af staat, zoals een therapeut. Belangrijk is om te beseffen dat een reactie op een trauma een volstrekt natuurlijke en menselijke beschermingsreactie is. Er is geen sprake van schuld of onvermogen.
Tijdens een regressiebehandeling leer je om vanuit jouw energetische blokkade contact te maken met jouw trauma. We onderzoeken waar je trauma vandaan komt en welke hulp je op dat moment nodig had. Door jezelf deze hulp als nog te geven, kun je de energie in jouw lijf weer laten stromen. Je herschrijft als het ware het verleden, waardoor je lichaam zich kan herstellen. Jouw lijf weet immers niet het verschil tussen werkelijkheid en illusie. Je bent in staat om je trauma te doorleven en er sterker uit te komen.
Na het verwerken van het trauma merk je dat je niet meer dezelfde persoon bent van vóór het trauma. Je hebt een emotioneel groeiproces doorgemaakt. Een therapeut kan je begeleiden bij het doorlopen van dit proces. Heb je zelf een traumatische ervaring mee gemaakt, waar je met mij verder over wilt praten? Neem dan gerust (vrijblijvend) contact op voor een kennismaking. Ik begeleid je graag bij jouw verwerkingsproces.
